Bu içerikte "Scuba Diving" ile ilgili tüm bilgileri size aktarabilmeyi umuyorum.
"Scuba Diving Nedir", "Scuba Ne Demek" ve "Scuba Dalış Nasıl Yapılır" gibi sorularınızın yanıtlarını bu makalede bulabileceksiniz.
Scuba Diving Nedir?
Scuba Diving bir dalış türüdür. Scuba kelimesinin açılımı "Self-Contained Underwater Breathing Apparatus" yani "Kendi Kendine Yetebilen Sualtı Soluma Ekipmanları" şeklindedir. Scuba'nın tanımındaki "Kendi Kendine Yetebilen" ifadesi, su altında, başka bir ekipmana ihtiyaç duymaksızın, bağımsız bir şekilde hareket edebilmeniz anlamına gelir. Elbette su altında, yüzeyden bağımsız bir şekilde nefes alabilmeniz için bazı ekipmanlara ihtiyaç duyacaksınız.
Gelin şimdi biraz daha detaya inelim.
"Scuba Diving" Tarihçesi
İlk olarak 20. Yüzyılın (1900 ile 2000'li yıllar) başlarında, "Scuba Diving" için temel oluşturulacak iki ana yöntem keşfedildi. Bunlardan bir tanesi "yüzeyden beslemeli", yani dalgıca hava sağlanmasının, yüzeyden ya da tekneden yapıldığı, diğeri ise, "kapalı devre" yani, herhangi bir yere bağımlı olmayan ve dalgıcın soluduğu havanın içindeki karbondioksiti filtreleyerek tekrar solunabilir hale getirip dolaşıma geri veren sistemlerdi. Kapalı devre sistemi "Scuba" için daha kullanılabilirdi çünkü daha ekonomik, taşınabilir ve en önemlisi de bağımsızdı. 1930'lu yıllarda ve özellikle de 2. Dünya Savaşı sıralarında, İngiliz'ler, Alman'lar ve İtalyan'lar, "Kurbağa Adam" denilen kişileri savaşta kullanabilmek için, bir çok ekipman geliştirdiler. Sonraki birçok geliştirme aşamalarına rağmen, tüplü dalışın gelişimine en önemli katkı, 1945 yılında patendi alınan ve ünlü Fransız denizci "Jacques-Yves Cousteau" tarafından geliştirilip, "Aqua Lung" adı verilen açık-devre dalış sistemi oldu. Kaptan Cousteau (Kusto), aynı zamanda ticari olarak kullanabilmek için "Aqua-Lung" markasını tescil ettirmiştir. Kaydedilen bu gelişmelerle birlikte, "Jacques-Yves Cousteau" ve "Aqua-Lung" markası, özellikle de "Recreational Diving" yani "Eğlence Amaçlı Sportif Dalış" alanında çok önemli yere sahiptirler.
Ülkemizde "Scuba Diving"
Ülkemizde tüm donanımlı dalış faaliyetleri, TSSF (Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu) tarafından yürütülmekte ve denetlenmektedir. İlk olarak 1980 yılında kurulan federasyonumuz, kurulduktan bir yıl sonra, uluslararası platformda faaliyetleri için "CMAS" ("World Confederation of Underwater Activities" - "Dünya Sualtı Aktiviteleri Konfederasyonu") ile anlaşma sağlamıştır. Bu sayede ülkemizde tüm su altı aktiviteleri, Scuba eğitmenleri, dalıcılar ve dalış merkezleri, TSSF tarafından CMAS standartları ve disiplinine göre denetlenmektedir. Makalemde bazı yerlerde "Scuba Diving" yerine "Donanımlı Dalış" kavramını kullandığımı farketmişsinizdir. Bunun sebebi aslında ülkemizde "Scuba Diving" ile ilgili tüm faaliyetlerin federasyonumuzca, "Donanımlı Dalış" adı altında yürütülmesinden kaynaklanmaktadır. Örneğin, ülkemizde "Donanımlı Dalış" ile ilgili standartlar, yetkinlikler ve denetleme faaliyetleri, 10.09.2008 tarih ve 26993 sayılı "Donanımlı Dalış Yönetmeliği" ile sağlanmaktadır. TSSF de aynı zamanda ek olarak kendi "Donanımlı Dalış Talimatı" nı yayınlamış ve yönetmeliğe ek olarak önemli bazı maddeleri de bu kapsamda düzenlemiştir.
Scuba Dalış Nasıl Yapılır
Bunun için öncelikle, Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu tarafından yetkilendirilmiş bir eğitmenden eğitim almalısınız. Yetkili eğitmenler, federasyonun web sayfasında, "Dalıcı-Cankurtaran Sorgulama" bölümünde yer almaktadır.
Bir dalış kursuna başlayabilmek için bazı ön koşullar bulunmaktadır. Bunlar;
Yüzme bilmek
14 yaşını doldurmuş olmak
Donanımlı Dalış yapmanızda sakınca olmadığına dair sağlık bildirim formunu imzalamaktır.
Eğitime başladığınızda, kursun iki önemli aşamasından geçeceksiniz. Teorik eğitim ve pratik (su becerileri) eğitimi. Scuba Teorik Eğitim konuları ve Scuba Pratik Becerileri esnasında göreceğiniz konular için, ilgili linklere göz atabilirsiniz.
Kursu tamamladığınızda Scuba kariyerinize 1 Yıldız Dalıcı olarak başlamış olacaksınız ve eğitmeninizin size verdiği lisans sayesinde, 18 mt derinliğe kadar dalışlar yapabilecek seviyeye geleceksiniz.
Scuba Diving Kursları
Kurslar genel olarak deneyim seviyelerine göre ayrılmaktadır ve birbirini izleyen bir sistematikte eğitimler gerçekleştirilir. Eğitimlerde asıl önemli olan seviyeniz değil, dalış sayınız ve dalış aktivitesini ne kadar sık yaptığınızdır. Çünkü ne kadar çok dalış yaparsanız o kadar deneyim kazanacak ve ekipmanlarla ilgili o kadar kas hafızanız oluşacaktır.
Scuba eğitim dizgesi ise şu seviyelerden oluşmaktadır.
Cmas 1 Yıldız Scuba Diver
Bu kişi, Scuba'ya ilk kez başlamış, temel anlamda Scuba ekipmanlarını kurmayı, bunları doğru olarak kuşanabilip çıkarabilmeyi bilen ve yanında en az bir "3 Yıldız Dalıcı" ile birlikte, en çok 18 mt. dalışları yapabilen kişidir. Bu seviye, Scuba'nın başlangıç seviyesidir diyebiliriz. Gece dalışı yapamaz.
Cmas 2 Yıldız Scuba Diver
Önceden 1 Yıldız brövesini almış ve en az 20 tane tecrübe dalışı yapmış olan bu kişi, eğer isterse, dalış kariyerine 2 Yıldız kursuyla devam edebilir. Bu kursu tamamlayan kişi, açık deniz dalış deneyimi olan kişi olarak kabul edilir. En çok 30 mt. derinliğe kadar dalışlar yapabilir ve gece dalışı yapabilir. Ayrıca temel ilk yardım becerilerini de öğrenmiştir.
Cmas 3 Yıldız Scuba Diver
Öğrencilerime her zaman söylediğim gibi, Cmas 2 Yıldız eğitiminizden sonra dalış kariyerinde bence bir yol ayrımına gelinir. Eğer Scuba'ya sadece eğlence ve bir sportif faaliyet olarak devam edecekseniz, 2 Yıldız seviyesi sizin için yeterli olacaktır. Kendinize bir su altı fotoğraf makinası alıp, farklı farklı yerlerde dalıp, müthiş kareler çekebilirsiniz. Ancak, Scuba'yı biraz daha profesyonel olarak yapmak istiyorsanız, tüplü dalış artık sizin için bir hobiden öteye gitmeye başlıyorsa, hatta eğitmenlik seviyesine gelip, dalışla ilgili tecrübelerinizi başkalarına da aktarıp su altı ekosistemine başkalarını da dahil etmek istiyorsanız, o zaman "Cmas 3 Yıldız Dalıcı" ya da bir diğer adıyla "Dive Master" kursuna başlayabilirsiniz. Bu kursa başlayabilmek için 2 Yıldız kursunuzu tamamlamış ve önceki dalışlarınıza ek olarak 50 tecrübe dalışı daha yapmış olmanızı bekleriz. Bu eğitimi tamamladıktan sonra, 2 Yıldız yetkilerine ek olarak, dalış liderliği yapabilecek, bir grubun sorumluluğunu alabilecek ve onların güvenli dalış yapmalarını sağlamakla yükümlü olacaksınız.
Scuba Diving Ekipmanları
Bu bölümde sizlere temel Scuba ekipmanlarından bahsetmek istiyorum. Öncelikle belirtmeliyim ki bir dalış kursuna başlar başlamaz hemen ekipman satınalmak zorunda değilsiniz. Kurs süresi boyunca kullanacağınız temel ekipmanları bizler zaten size tedarik ediyor olacağız. "1 Yıldız Dalıcı" kursunuzu tamamladıktan sonra, eğer isterseniz, su altındaki konforumuzu direk etkileyecek ekipmanlardan olan, elbise ve maskeyi almak isteyebilirsiniz.
Ekipman detayları ise şöyledir;
Elbise
Bir Scuba elbisesi, tüplü dalış esnasında vücudunuzu birçok etkene karşı korur. Bunlardan en önemlisi, vücut sıcaklığınızdır. Çünkü su, havaya kıyasla 25 kat daha hızla ısıyı emer. Ayrıca diğer ekipmanları daha kolay ve konforlu taşımanızı sağlayarak vücudunuzla ekipmanlar arasında bir katman oluşturur. Dalış yapacağınız suyun sıcaklığına göre, ıslak, yarı kuru ve kuru elbiseler tercih edebilirsiniz.
Maske
Su altında görüş, tahmin edeceğiniz gibi çok önemlidir. Bu yüzden, yüz hatlarınıza uygun ve içine su sızdırmayan bir dalış maskesi almanız, yaptığınız dalışlardan daha fazla keyif almanızı sağlayacaktır. Ayrıca, ışık geçirgenliği yüksek olan bir maske tercih etmeniz, su altı bitki ve canlılarını daha gerçekçi renklerle algılamanızı sağlayacaktır.
Denge Yeleği - BC
Su altında en önemli kavramlardan bir tanesi de, suyun istediğiniz derinliğinde asılı kalabilmektir. Yani bulunduğunuz seviyeyi ayarlamanız hem keyifli hem de güvenli bir Scuba dalışı yapmanızı sağlayacaktır. İşte denge yeleğini doğru kullanıp, bazen şişirerek bazen de içindeki havayı boşaltarak, suyun kaldırma kuvvetiyle, vücudunuzun hacmine uygulanan kaldırma kuvvetini dengeleyebilirsiniz.
Patik
Bir dalış patiği, özellikle de bir sonraki ekipmanımız olan açık palet giyerken ayaklarımızı koruyacaktır. Hem su altında ayağımıza kramp girmesine engel olan hem de ayağımızı yabancı cisimlere karşı koruyan dalış patikleri aynı zamanda ayaklarımızdan ısı kaybetmemizi de engeller.
Palet
Bir palet, su altında ilerlememizi, bazen dibe inip bazen de yükselmemizi sağlayan önemli ekipmanlardandır. Özellikle de Scuba paletleri gelişmiş kanal yapıları ve malzemelerinin dayanıklılığı sayesinde, tüplü dalış ekipmanlarını, su altında, ayağınızın maksimum performansını da sağlayacak şekilde taşıyabilmenizi sağlayacaktır. Ağır olmaları sebebiyle, mutlaka bir dalış patiğiyle giyilmesi önerilir.
Regülatör
Regülatörlerin en temel işlevleri, su altındayken dalış tüpünden hava solumamızı sağlamalarıdır. Tüpten gelen yüksek basınçlı havayı, o anda bulunduğumuz derinlikteki ortam basıncına indirgerler ve zorlanmadan akciğerlerimize hava çekebilmemizi sağlarlar. Bir regülatör takımı, ana hava kaynağı, yedek hava kaynağı ve göstergelerden oluşan ana bileşenlere sahiptir.
Dalış Tüpleri
Hatırlarsanız SCUBA'nın açılımında en önemli kavram "bağımsız" olmasıydı. Yani yüzeyde herhangi bir yere bağlı olmadan, su altında serbestçe nefes alabilmemizi sağlaması. İşte bize bu konforu ve güvenliği sağlayan yegane Scuba ekipmanı, dalış tüplerimizdir. Tüplerimizin içinde, kompresör tarafından sıkıştırılmış ve kuru hava bulunmaktadır. Tüpteki hava, karada soluduğumuzdan farklı bir hava değildir. Ancak bu havayı soluyabilmek için mutlaka bir Scuba regülatör takımına ihtiyacımız olacaktır.
Dalış Bilgisayarları
Dalış bilgisayarları genel anlamda bir saate benzer ancak Scuba terminolojisinde "bilgisayar" olarak adlandırılmalarının başlıca sebebi, aslında üretiliş amaçlarının size su altıyla ilgili bir çok parametreyi sağlıyor olmasındandır. Bunların başlıcaları, suyun derinliği, sıcaklığı, dalış zamanınız, yukarıya yükselmeye başlamanız gereken zaman ve hatta tüpünüzde kalan hava ve o an bulunduğunuz derinliğe göre daha ne kadar dalış zamanınız kaldığı gibi bilgilerdir. Güvenli dalış profilini uygun dalışlar yapabilmek için bir dalış bilgisayarı kullanmak iyi bir fikirdir.
Scuba Diving Hakkında Sık Sorulan Sorular
Bu bölümü "Scuba" ile ilgili sıkça sorulan sorulara ayırmak istedim. Maalesef tüplü dalışla ilgili çok bilgi karmaşası ve doğru sandığımız çok yanlış bilgi var. Bu yüzden bu bölümü hazırlamak istedim. Eğer yanıtlamamı istediğiniz başka sorular olursa her zaman iletişim kurabilirsiniz. Hadi başlayalım.
Scuba Nedir?
Scuba tam olarak "Self-Contained Underwater Breathing Apparatus" kelimelerinin kısaltılmış halidir. Türkçe karşılığı ise "Kendi Kendine Yetebilen Su Altı Soluma Aparatları" olarak kabul edilir.
Scuba Diving Nedir?
"Scuba Diving" bir su altı dalış türü çeşididir. Su altına dalış türleri temelde ikiye ayrılmaktadır. Bunlar "Scuba Dalışı" ve "Serbest Dalış" şeklindedir. Scuba dalışında, su altında nefes almanızı sağlayan bazı özel ekipmanlar kullanarak, yüzeye çıkmak zorunda kalmadan belirli bir süre dalış yapabilirsiniz. Serbest Dalış ise tamamen akciğer kapasitenize göre nefes tutarak yapılan dalış türüdür.
Scuba Diving Nasıl Yapılır?
Öncelikle bir dalış lisansınızın olması gereklidir. Bu içeriğin başında da belirttiğim gibi, bir Scuba kursuna katılmalısınız. Başlangıç seviyesindeki kursunuzu tamamlamanızın ardından, 18 mt. derinliğe kadar dalışlar yapmaya hazır hale geleceksiniz?
Scuba Diving Ekipmanları Nelerdir?
Scuba Diving Ekipmanları temel olarak, denge yeleği (B.C.), dalış tüpü, regülatör, maske, palet, patik, elbise ve dalış bilgisayarı olarak sıralanabilir.
Scuba Diving Tehlikeli Mi?
Hayır. Scuba Diving tehlikeli bir aktivite değildir. Öncelikle eksiksiz ve kaliteli bir eğitim almalısınız. Ardından dalışlarınıza çok fazla ara vermeden kendinizi geliştirmelisiniz. Eğitmeninize soru sormaktan çekinmemelisiniz ve her fırsatta daha fazla şey öğrenmek için istekli ve meraklı olmalısınız.
Scuba Diving Kursu İçin Kaç Yaşında Olmak Gerekir?
Ülkemizde bir Scuba Diving kursuna başlayabilmek için, yasalarla belirlenmiş olan yaş sınırı 14'tür. Yani 14 yaşınızı doldurmuş olmalısınız. Bu kural, Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu Donanımlı Dalış Yönetmeliği'nde de net olarak belirtilmiştir.
Yüzme Bilmeyen Biri Scuba Diving Yapabilir Mi?
Hayır yapamaz. Tüplü Dalış için temel anlamda yüzme becerisi mutlaka isteriz. En azından, herhangi bir ekipman (palet, maske ya da şnorkel gibi) olmadan, ayağınızın basmadığı yerde, başınızı su üstünde tutabilecek düzeyde yüzme biliyor olmalısınız. Bu kural da yine Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu Donanımlı Dalış Yönetmeliği'nde belirtilmiştir.
Scuba Diving ile Kaç Metre Derine Dalınabilir?
Ülkemizde yasal sınır olarak 30 mt. derinlik belirlenmiştir. Sadece Cmas 2 Yıldız Scuba Diver eğitiminizde, bir eğitmen gözetiminde ve eğitim amacıyla, 42 mt. derinliğe kadar inebilirsiniz.
Scuba ile Su Altında Kaç Dakika Kalınabilir?
Bu sorunun net bir cevabı yoktur çünkü insandan insana değişkenlik gösterir. Normal şartlar altında, karada, bir insan dakikada 25 lt. hava tüketir. Su altına inmeye başladığımızda, artan basıncın da etkisiyle vücudumuz daha fazla miktarda havaya ihtiyaç duyar. Teknik olarak bu ihtiyaç, inilen her 10 mt. derinlikte 1 kat daha artar. Örneğin 10 mt. su altındayken, dakikada 50 lt. 20 mt. derindeyken ise dakikada 75 lt. havaya ihtiyaç duyarsınız. Bu yüzden, indiğiniz derinliğe göre hava tüketiminiz artacak, ne kadar çok derine inerseniz, tüpünüzdeki hava miktarı o kadar çabuk azalacaktır.
Cevabını merak ettiğiniz başka sorularınız varsa bana Whatsapp mesajı gönderebilirsiniz.
Eğer bu içeriği faydalı bulduysanız, lütfen sayfanın altındaki ikonlara tıklayarak paylaşın.
Comments